از کجا بفهمم من اختلال دو قطبی دارم ؟
هر آنچه که باید در مورد اختلال دوقطبی از دید روانشناس بدانید.
جهت مشاوره تلفنی در زمینه از کجا بفهمم من اختلال دو قطبی دارم ؟
از تلفن ثابت در سراسر کشور با شماره ۱۶۱۳_۹۰۷_۹۰۹ (بدون پیش شماره) تماس بگیرید
پاسخگویی از ۸ صبح تا ۱۲ شب حتی ایام تعطیل
اختلال دوقطبی یک بیماری روانی است که باعث نوسانات شدید خلقی می شود. این نوسانات خلقی می تواند از شیدایی (احساس خوشحالی و انرژی غیرطبیعی) تا افسردگی (احساس غم و ناامیدی عمیق) متغیر باشد.
اختلال دو قطبی، که قبلا با عنوان افسردگی-شیدایی شناخته میشد، یک اختلال روانی ناتوانکننده است که بر خلق و خو، انرژی، سطح فعالیت، توانایی تفکر و رفتار فرد تأثیر میگذارد. این اختلال با نوسانات شدید خلقی از دورههای شیدایی یا هیپومانیک (خلق بالا) تا دورههای افسردگی مشخص میشود. این نوسانات خلقی میتواند در طول روزها، هفتهها یا ماهها رخ دهد و زندگی فرد را مختل کند.
انواع اختلال دو قطبی
- اختلال دوقطبی نوع I: این نوع شامل دوره های شیدایی کامل است. دوره های افسردگی نیز ممکن است رخ دهد، اما لازم نیست.
- اختلال دوقطبی نوع II: این نوع شامل دوره های افسردگی اساسی و دوره های هایپومانیا (شیدایی خفیف تر) است.
- اختلال دوقطبی نوع سیکلوتیمیا: این نوع شامل نوسانات خلقی مکرر و سریع است، اما به اندازه اختلال دوقطبی نوع I یا II شدید نیست.
علائم اختلال دوقطبی
علائم اختلال دوقطبی بسته به نوع و شدت آن می تواند متفاوت باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از:
علائم شیدایی:
- احساس خوشحالی و انرژی غیرطبیعی
- افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس
- کاهش نیاز به خواب
- پرحرفی
- بی قراری و تحریک پذیری
- عدم تمرکز
- ولخرجی
- تصمیم گیری impulsivity
علائم افسردگی:
- احساس غم و ناامیدی عمیق
- از دست دادن علاقه به فعالیت ها
- تغییرات اشتها و خواب
- خستگی
- مشکل در تمرکز
- احساس بی ارزشی
- افکار مرگ یا خودکشی
علل اختلال دوقطبی
علت دقیق اختلال دوقطبی ناشناخته است. با این حال، عوامل متعددی می توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند، از جمله:
- ژنتیک: سابقه خانوادگی اختلال دوقطبی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
- ساختار مغز: افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است در ساختار و عملکرد مغز خود تفاوت هایی داشته باشند.
- عوامل محیطی: رویدادهای استرس زا، مانند تروما یا سوء استفاده، ممکن است خطر ابتلا به اختلال دوقطبی را افزایش دهد.
اختلال دو قطبی، که پیشتر با عنوان افسردگی-شیدایی (Manic-Depressive Illness) شناخته میشد، یک اختلال روانی پیچیده است که بر خلق و خو، انرژی، سطح فعالیت، توانایی تفکر و رفتار افراد تأثیر میگذارد. این اختلال با دورههای متناوب خلق بالا (شیدایی یا هیپومانیک) و خلق پایین (افسردگی) همراه است که میتواند بر زندگی روزمره، روابط شخصی، تحصیل و شغل فرد تأثیر منفی قابل توجهی بگذارد.
فاز | علائم |
---|---|
مانیا | خلق و خوی بالا و غیرعادی |
افزایش انرژی و فعالیت | |
کاهش نیاز به خواب | |
پرحرفی و صحبت سریع | |
پرتحرکی و بی قراری | |
افزایش اعتماد به نفس و غرور | |
تمایل به انجام فعالیت های مخاطره آمیز | |
ولخرجی | |
عدم تمرکز و حواس پرتی | |
افسردگی | خلق و خوی پایین و غمگین |
کاهش انرژی و فعالیت | |
افزایش نیاز به خواب | |
کم حرفی و کندی در صحبت | |
بی تحرکی و رخوت | |
کاهش اعتماد به نفس و احساس بی ارزشی | |
عدم تمایل به انجام فعالیت های لذت بخش | |
تمرکز ضعیف و مشکل در تصمیم گیری | |
هیپومانیا | مشابه علائم مانیا اما خفیف تر |
خلق و خوی بالا و غیرعادی | |
افزایش انرژی و فعالیت | |
کاهش نیاز به خواب | |
پرحرفی و صحبت سریع | |
پرتحرکی و بی قراری | |
افزایش اعتماد به نفس |
اختلال دو قطبی چیست؟
اختلال دو قطبی، که قبلاً با نام افسردگی-شیدایی شناخته میشد، یک اختلال روانی ناتوان کننده است که بر خلق و خوی، انرژی، سطح فعالیت، تفکر و رفتار فرد تأثیر میگذارد. این اختلال با نوسانات شدید خلقی از دورههای شیدایی (مانیا) یا هایپومانیا تا دورههای افسردگی و گاهی اوقات دورههای خلق و خوی متعادل (خلق نرمال) مشخص میشود.
علت دقیق اختلال دو قطبی ناشناخته است، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی، روانی و محیطی در ایجاد آن نقش دارند. اختلال دو قطبی در حدود 2.8 درصد از بزرگسالان در طول زندگی آنها رخ میدهد و در مردان و زنان به طور مساوی دیده میشود.
انواع اختلال دو قطبی:
- اختلال دو قطبی نوع یک (خلق دوقطبی نوع یک): این نوع با حداقل یک دوره شیدایی کامل مشخص میشود. دورههای افسردگی عمده نیز در این نوع شایع است، اما لزوماً قبل یا بعد از دوره شیدایی رخ نمیدهند.
- اختلال دو قطبی نوع دو (خلق دوقطبی نوع دو): این نوع با حداقل یک دوره افسردگی عمده و حداقل یک دوره هایپومانیا مشخص میشود. هایپومانیا خفیفتر از شیدایی است و با علائم کمتری همراه است.
- اختلال دو قطبی نوع ناپایدار (خلق دوقطبی با دورههای مکرر خلقی): این نوع با نوسانات خلقی مکرر بین علائم افسردگی و هایپومانیا در عرض یک هفته مشخص میشود.
علائم اختلال دو قطبی:
علائم دوره شیدایی (مانیا) یا هایپومانیا:
- افزایش غیرعادی خلق و خوی (احساس سرخوشی، شادی شدید)
- افزایش انرژی و فعالیت
- کاهش نیاز به خواب
- افکار مسابقهای
- قضاوت ضعیف
- افزایش تحریکپذیری
- افزایش فعالیتهای لذتبخش (گاهی اوقات تا حد زیادهروی)
- افزایش حرف زدن
- حواس پرتی
علائم دوره افسردگی:
- خلق و خوی افسرده یا تحریکپذیر تقریباً در تمام طول روز
- کاهش قابل توجه علاقه یا لذت در فعالیتهای روزمره
- کاهش قابل توجه وزن یا افزایش وزن بدون رژیم غذایی
- مشکل در به خواب رفتن یا بیدار شدن زودهنگام از خواب
- بی قراری یا کندی روانی حرکتی
- احساس خستگی یا کمبود انرژی تقریباً در تمام طول روز
- احساس بی ارزشی یا گناه بیش از حد
- کاهش توانایی تفکر یا تمرکز
- افکار مکرر در مورد مرگ یا تمایل به خودکشی
تشخیص و درمان اختلال دو قطبی
تشخیص اختلال دو قطبی توسط یک متخصص بهداشت روان بر اساس ارزیابی بالینی دقیق، سابقه پزشکی و علائم فرد انجام میشود. هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص این اختلال وجود ندارد.
درمان اختلال دو قطبی معمولاً ترکیبی از دارو درمانی و روان درمانی است. داروهای تثبیت کننده خلق و خوی، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد روانپریشی برای کنترل علائم و پیشگیری از عود بیماری استفاده میشوند. روان درمانی به فرد کمک میکند تا با شرایط خود کنار بیاید، مهارتهای مقابلهای را بیاموزد و روابط خود را بهبود بخشد.
۸ مورد مهم علائم اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی، که قبلا به عنوان افسردگی شیدایی شناخته می شد، یک بیماری روانی مزمن است که باعث تغییرات شدید در خلق و خو، انرژی، سطح فعالیت، توانایی تفکر و رفتار می شود. این نوسانات خلقی می تواند از افسردگی شدید (دوره افسردگی) تا شیدایی یا مانیا (دوره شیدایی) متغیر باشد.
درک علائم اختلال دوقطبی برای تشخیص و درمان به موقع این بیماری بسیار مهم است. در ادامه به هشت مورد از مهم ترین علائم اختلال دوقطبی اشاره می کنیم:
۱. تغییرات شدید خلق و خو:
- دوره افسردگی: احساس غم و اندوه مداوم، از دست دادن علاقه به فعالیت های لذت بخش، تغییر قابل توجه در اشتها یا وزن، اختلال در خواب، احساس بی ارزشی یا گناه، مشکل در تفکر یا تمرکز، افکار مرگ یا خودکشی.
- دوره شیدایی: احساس سرخوشی یا تحریک پذیری غیرعادی، افزایش انرژی و فعالیت، صحبت بیش از حد، افکار مسابقه ای، قضاوت ضعیف، افزایش فعالیت های لذت بخش که عواقب بدی به همراه دارند (مانند خرج کردن بیش از حد)، کاهش نیاز به خواب.
۲. تغییر در سطح انرژی و فعالیت:
- دوره افسردگی: احساس خستگی و کمبود انرژی، کاهش فعالیت بدنی، کند شدن حرکات و گفتار.
- دوره شیدایی: افزایش قابل توجه سطح انرژی و فعالیت، بی قراری و تحرک مداوم.
۳. تغییر در الگوی خواب:
- دوره افسردگی: کم خوابی یا پرخوابی، مشکل در به خواب رفتن یا بیدار شدن زودهنگام.
- دوره شیدایی: نیاز به خواب بسیار کم.
۴. تغییر در توانایی تفکر و تمرکز:
- دوره افسردگی: مشکل در تصمیم گیری، مشکل در تمرکز، افکار منفی و خود انتقادی.
- دوره شیدایی: پریشانی ذهنی، پرش از موضوعی به موضوع دیگر، حواس پرتی.
۵. تغییر در رفتار:
- دوره افسردگی: انزوا و دوری از اجتماع، بی انگیزگی، تغییر در عادات غذایی و بهداشتی.
- دوره شیدایی: رفتارهای تکانشی و بدون فکر، قماربازی، سوء مصرف مواد مخدر، روابط پرخطر.
۶. توهم و هذیان:
در برخی موارد، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است در دوره های افسردگی یا شیدایی دچار توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند) یا هذیان (باورهای غلط و غیر منطقی) شوند.
۷. تغییرات در عزت نفس:
- دوره افسردگی: احساس بی ارزشی و ناامیدی.
- دوره شیدایی: احساس خودبزرگ بینی و اعتماد به نفس کاذب.
۸. تغییرات در عملکرد اجتماعی و شغلی:
اختلال دوقطبی می تواند بر عملکرد تحصیلی، شغلی، روابط خانوادگی و اجتماعی فرد تأثیر منفی بگذارد.
لازم به ذکر است که علائم اختلال دوقطبی می تواند در افراد مختلف متفاوت باشد و شدت آنها نیز می تواند در طول زمان تغییر کند. اگر شما یا اطرافیانتان هر کدام از علائم ذکر شده را تجربه می کنید، مهم است که به یک متخصص بهداشت روان مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب صورت گیرد.
از کجا بفهمم من بیماری دو قطبی دارم ؟
تشخیص اختلال دوقطبی توسط یک متخصص بهداشت روان، مانند روانپزشک یا روانشناس بالینی، انجام می شود. این فرآیند شامل ارزیابی دقیق علائم، سابقه پزشکی و روانشناختی فرد و سایر اختلالات احتمالی می شود.
روند تشخیص اختلال دوقطبی به طور معمول شامل مراحل زیر است:
- مصاحبه تشخیصی: متخصص بهداشت روان با شما در مورد علائم، سابقه خانوادگی بیماری های روانی، سابقه پزشکی عمومی، سابقه مصرف مواد مخدر و الکل و سایر عوامل مرتبط با سلامت روان گفتگو می کند.
- معاینه وضعیت روانی: متخصص بهداشت روان ممکن است یک معاینه وضعیت روانی انجام دهد که شامل پرسشنامه ها و تست های ارزیابی است. این ارزیابی ها به متخصص کمک می کند تا شدت علائم، الگوهای فکری و رفتاری و سایر عوامل مرتبط با سلامت روان را ارزیابی کند.
- بررسی سوابق پزشکی: متخصص بهداشت روان ممکن است بخواهد سوابق پزشکی شما را برای بررسی هر گونه بیماری جسمی یا مصرف داروهایی که می توانند علائمی شبیه به اختلال دوقطبی ایجاد کنند، بررسی کند.
تشخیص اختلال دوقطبی بر اساس یک معیار مشخص و قطعی انجام نمی شود. در عوض، متخصص بهداشت روان بر اساس مجموعه ای از معیارهای تشخیصی که در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) ذکر شده است، به تشخیص می رسد.
مهم است توجه داشته باشید که تشخیص اختلال دوقطبی یک فرآیند پیچیده است و نباید بر اساس خودتشخیص یا اطلاعات غیرتخصصی صورت گیرد. اگر در مورد سلامت روان خود نگرانی دارید، به دنبال کمک یک متخصص بهداشت روان باشید.
در صورت داشتن هرگونه سوال یا نگرانی در مورد اختلال دوقطبی، توصیه می شود با یک متخصص بهداشت روان صحبت کنید. آنها می توانند به شما در درک علائم، دریافت تشخیص دقیق و یافتن برنامه درمانی مناسب کمک کنند.
آیا من اختلال دو قطبی دارم
اختلال دوقطبی، پیشتر با عنوان افسردگی دوقطبی شناخته میشد، یک اختلال روانی مزمن است که با نوسانات خلقی شدید مشخص میشود. این اختلال دورههای شیدایی (مانیا) یا هیپومانیک و افسردگی را در بر میگیرد که میتواند بر زندگی روزمره، روابط و عملکرد تحصیلی یا شغلی فرد تأثیر منفی بگذارد.
علائم اختلال دوقطبی
علائم اختلال دوقطبی بر اساس نوع دوره (افسردگی، شیدایی یا هیپومانیک) متفاوت است. با این حال، برخی از علائم شایع در هر دو دوره عبارتند از:
- اختلالات خلقی:
- احساس شدید غم، ناامیدی یا پوچی در دوره افسردگی
- احساس شدید سرخوشی، تحریکپذیری یا بیقراری در دوره شیدایی یا هیپومانیک
- اختلالات در تفکر و رفتار:
- تفکرات سریع یا مسابقهی افکار در دوره شیدایی یا هیپومانیک
- کاهش نیاز به خواب در دوره شیدایی یا هیپومانیک
- کاهش قضاوت و رفتارهای ت impulسی در دوره شیدایی یا هیپومانیک
- تغییرات شدید در سطح انرژی، اشتها و وزن
- مشکلات تمرکز و حافظه
تشخیص اختلال دوقطبی
تشخیص اختلال دوقطبی توسط یک متخصص بهداشت روان، مانند روانپزشک یا روانشناس بالینی، پس از ارزیابی دقیق وضعیت فرد صورت میگیرد. این ارزیابی شامل:
- مصاحبهی بالینی جامع برای بررسی علائم، سابقهی پزشکی و روانی فرد و تأثیر اختلال بر زندگی او
- ارزیابیهای روانشناختی برای اندازهگیری علائم و عملکرد کلی فرد
درمان فوری اختلال دوقطبی
خوشبختانه، اختلال دوقطبی قابل درمان است. یک برنامهی درمانی جامع که توسط متخصص طراحی و اجرا میشود، میتواند به کنترل علائم، بهبود عملکرد و کیفیت زندگی فرد کمک کند.
درمان اختلال دوقطبی، اغلب ترکیبی از موارد زیر است:
- درمان دارویی: تجویز داروهای تثبیتکننده خلق، مانند لیتیوم، داروهای ضدروانپریشی و داروهای ضدافسردگی، متناسب با نوع و شدت علائم فرد
- رواندرمانی: انواع مختلفی از رواندرمانی، مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) و درمان بین فردی (IPT)، میتوانند به فرد در یادگیری مهارتهای مدیریت استرس، کنترل علائم و بهبود روابط بین فردی کمک کنند.
- آموزش بیمار: آموزش در مورد اختلال دوقطبی، علائم، درمان و راههای مدیریت آن برای فرد و اطرافیان وی میتواند به درک بهتر و حمایت مناسب از فرد مبتلا کمک کند.
زندگی با اختلال دوقطبی
با تشخیص به موقع، درمان مناسب و مدیریت صحیح علائم، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی میتوانند زندگی پرمعنایی داشته باشند و به اهداف شخصی و تحصیلی خود دست یابند.
مهم است به خاطر داشته باشید که این مطلب صرفاً جنبهی اطلاعرسانی داشته و جایگزین مشاوره با متخصص نیست. در صورت sospecha (شک) به ابتلا به اختلال دوقطبی، حتماً به یک متخصص بهداشت روان مراجعه کنید.
عاقبت بیماران دوقطبی
اختلال دوقطبی، پیشتر با عنوان اختلال « شیدایی-افسردگی» شناخته میشد، یک بیماری روانی مزمن است که با نوسانات شدید خلق و خو، از دورههای شیدایی ( ) یا هیپومانیک تا دورههای افسردگی مشخص میشود. این نوسانات خلقی میتواند بر روابط، شغل، و عملکرد کلی فرد در زندگی تأثیر منفی بگذارد.
پیشآگهی (پیشبینی روند بیماری) در اختلال دوقطبی
پیشآگهی در اختلال دوقطبی به عوامل مختلفی از جمله شدت و نوع اختلال، سابقه خانوادگی، وجود بیماریهای همزمان، و همچنین میزان پایبندی بیمار به درمان بستگی دارد. مطالعات نشان دادهاند که با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، اکثر بیماران دوقطبی میتوانند زندگی پُر ثمری داشته باشند و از عوارض این اختلال جلوگیری کنند.
عوامل مؤثر بر پیشآگهی در اختلال دوقطبی
عوامل مثبت بر پیشآگهی:
- تشخیص زودهنگام و شروع درمان در مراحل اولیه بیماری
- پیروی از درمان دارویی و روانشناختی به طور منظم
- حمایت قوی خانواده و دوستان
- داشتن سبک زندگی سالم (خواب کافی، تغذیه مناسب، ورزش منظم)
- عدم سوء مصرف مواد مخدر و الکل
عوامل منفی بر پیشآگهی:
- تشخیص دیرهنگام و تأخیر در شروع درمان
- عدم پایبندی به درمان دارویی و روانشناختی
- وجود بیماریهای همزمان مانند اضطراب یا اختلال شخصیت
- سابقه خانوادگی اختلال دوقطبی
- سوء مصرف مواد مخدر و الکل
نتیجهگیری : در حالی که اختلال دوقطبی یک بیماری مزمن است، اما قابل درمان است و با تشخیص و درمان به موقع و رعایت نکات ذکر شده، افراد مبتلا به این اختلال میتوانند زندگی باکیفیت و پُرثمری داشته باشند.
تست اختلال دو قطبی
اختلال دو قطبی، پیشتر با عنوان افسردگی دوقطبی شناخته میشد، یک اختلال روانی پیچیده است که بر خلق و خوی، انرژی، سطح فعالیت، توانایی تفکر و رفتار فرد تأثیر میگذارد. این اختلال با نوسانات خلقی شدید مشخص میشود که دورههای شیدایی (مانیا) یا سرخوشی و دورههای افسردگی را در بر میگیرد.
تشخیص اختلال دو قطبی بر عهدهی متخصصان سلامت روان است و به انجام مصاحبهی بالینی، بررسی سابقهی پزشکی و خانوادگی و در برخی موارد، انجام تستهای روانشناختی نیاز دارد. در حال حاضر، هیچ تست تشخیصی واحدی برای اختلال دو قطبی وجود ندارد.
با این حال، برخی از پرسشنامههای غربالگری میتوانند به ارزیابی احتمال ابتلا به اختلال دو قطبی کمک کنند. این پرسشنامهها سوالاتی در مورد علائم شیدایی و افسردگی، مدت زمان بروز این علائم، تأثیر آنها بر زندگی فرد و سابقهی خانوادگی ابتلا به اختلالات روانی مطرح میکنند.
مهم است که به خاطر داشته باشید، نتایج این پرسشنامهها به تنهایی نمیتوانند برای تشخیص قطعی اختلال دو قطبی مورد استفاده قرار گیرند. در صورت نگرانی در مورد علائم اختلال دو قطبی، ضروری است به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید.
نکاتی که باید در مورد تستهای اختلال دو قطبی به خاطر داشته باشید:
- این تستها به صورت آنلاین در دسترس هستند، اما نتایج آنها نباید به عنوان تشخیص نهایی در نظر گرفته شود.
- نتایج این تستها ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله خلق و خوی فعلی، رویدادهای اخیر زندگی و یا سایر شرایط پزشکی قرار گیرد.
- تشخیص نهایی و برنامهی درمانی مناسب تنها توسط یک متخصص سلامت روان و پس از ارزیابیهای دقیق قابل تعیین است.
اگر نگران علائم اختلال دو قطبی در خود یا یکی از عزیزانتان هستید، در اسرع وقت به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید. تشخیص و درمان به موقع میتواند به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد کمک قابل توجهی نماید.
جهت مشاوره تلفنی در زمینه از کجا بفهمم من اختلال دو قطبی دارم ؟
از تلفن ثابت در سراسر کشور با شماره ۱۶۱۳_۹۰۷_۹۰۹ (بدون پیش شماره) تماس بگیرید
پاسخگویی از ۸ صبح تا ۱۲ شب حتی ایام تعطیل